راهنمای حفاظتی و امنیتی در سفرهای خارج از کشور
مقدمه :
بدون تردید آگاهی و شناخت تهدیدها و خطرهای احتمالی در یک مأموریت خارج از کشور و چگونگی برخورد با آنها این توانایی را به فرد (مأمور) می‌بخشد تا اهداف از پیش تعیین شده مأموریت خود را به نحو شایسته محقق سازد. در هنگام عزیمت یک فرد به مأموریت خارج از کشور ، صرف نظر از مسئولیت ، رسته و مقام وی ، همواره طیف وسیعی از مسایل و تهدیدها بر سر راه او قرار دارد ، گستره این تهدیدها در سه حوزه زیر خلاصه می‌شود :
1- محل حرکت : مسایل مربوط به تدارک و برنامه‌ریزی مأموریت همچون گذرنامه ، اخذ روادید ، بلیت ، باروبنه سفر و دیگر مایحتاج لازم
2- طول سفر : تحویل بار در فرودگاه ، عبور از گیت بازرسی ، نحوه برخورد با مسافران وخدمه پرواز ، عبور از باجه کنترل گذرنامه و روادید .
3.محل مأموریت : اقامت موقت در هتل ، کار در محل نمایندگی‌ها ، تردد در سطح شهر ، تردد بین شهری با وسائط نقلیه ، مواجهه با پلیس، گرفتاری در دام سرویسهای اطلاعاتی ، گروگانگیری یا آدم ربایی و غیره …
شایان ذکر است در یک مأموریت خارج از کشور شش موقعیت عمده قابل تفکیک است:
1- عزیمت از مبدأ 2- در فرودگاه 3- درهواپیما 4- هتل یا محل اقامت 5- تردد یا سفر در محل مأموریت 6- محل کار (نمایندگی یا اماکن وابسته به موضوع مأموریت
هر یک از این موقعیتهای شش گانه مسایل حفاظتی و امنیتی خاص خود را در بر دارد که به طور مشروح به آنها پرداخته می‌شود .
فصل اول: تدارک و برنامه‌ریزی مأموریت
1.برنامه مأموریت : برنامه و اهداف مأموریت خود را بازگونکنید مگر نزد کسانی که لازم است از موضوع باخبر باشند و درخصوص کشوری که جهت مأموریت عازم آنجا هستید اطلاعات لازم را کسب نمایید .
2.گذرنامه : در خصوص مدت اعتبار گذرنامه ، تمدید گذرنامه ، تهیه دو سری کپی از صفحات گذرنامه و دیگر مدارک مهم از قبیل حکم مأموریت و نگهداری یک سری از کپی‌ها در کیف همراه خود و نگهداری یک سری از کپی‌ها در منزل و جای امن ، اقدامات لازم را انجام دهید
3.روادید : درخصوص اخذ روادید لازم برای مقصد یا مقصدهای مأموریت خود اقدام و تمامی مشخصات آن را به دقت بررسی نمایید
4.نیازهای پزشکی : اطلاعات مربوط به گروه خونی ، آلرژیها ، شرایط عمومی پزشکی ، بیماریهای خاص ، ضرورت واکسینه شدن و … خودرابه طور مکتوب ( به زبان انگلیسی و با مشورت پزشک) همراه داشته باشید .
5.بار و بنه سفر (چمدان¬ها و بسته‌ها) : هیچ‌گاه مدارک و اسناد حساس ومهم ، پول ، چکهای مسافرتی ، ارز و … خود را در داخل چمدانها قرار ندهید و چمدان و بسته‌های خود را قبل از تحویل دادن و بعد از تحویل گرفتن دقیقاً بررسی نمایید .
6.مسایل گمرکی : درخصوص مسایل گمرکی کشور محل مأموریت و دیگر کشورهای مسیر ، اطلاعات لازم را کسب کنید و قبل از عزیمت و یا بازگشت با مراحل مربوط آشنا شوید
.
7.پول همراه و تبدیل ارز : قبل از عزیمت به کشور محل مأموریت ، در حد نیاز پول رایج آن کشور را تهیه و در هنگام تبدیل پول خود به ارز احتیاط لازم را رعایت نمایید
فصل دوم : عزیمت به محل مأموریت
الف) در هواپیما : رعایت مواردی چون اتخاذ تدابیر عملی برای جلوگیری از سرقت و جیب بری ، تخلیه اطلاعاتی از سوی افراد ناشناس و توصیه‌های امنیتی درخصوص هواپیما ربایی الزامی می‌باشد .
ب) در فرودگاه : رعایت مواردی چون یکجا حمل کردن بسته‌ها و چمدانهای خود و کنترل و مراقبت آنها در تمام مراحل ، جلوگیری از گذاشتن بسته یا چیزی به طور پنهانی در میان وسایل شما توسط افراد ناشناس قبل از بازرسی و تحویل ، دخالت نکردن در ماجراهایی که به طور طبیعی و یا ناگهانی در فرودگاه رخ می‌دهد ، قبول نکردن بسته و یا هر وسیله دیگر از افراد ناشناس جهت حمل تا مقصد
فصل سوم : استقرار در محل مأموریت
الف : اقامت : یکی از مراحل آسیب پذیر سفر ، عزیمت از فرودگاه تا هتل (اقامتگاه ) می‌باشد . موارد قابل رعایت در محل اقامت به اختصار عبارتند از:
بدون دلیل در پارکینگ یا محوطه اطراف هتل توقف نکرده و پرسه نزنید
در هنگام حمل وسایل شما به داخل هتل از طرف کارکنان هتل ، خود شخصاً نظارت داشته باشید .
درخصوص اشخاصی که ممکن است در لابی هتل به طور خاصی ورود شما را زیر نظر داشته باشند هوشیار باشید.
مراقب باشید در هر صورت اسناد دولتی و شخصی را به صندوق امانات هتل نسپارید .
در اتاق هتل تمام موارد مربوط به حفاظت از اسناد و مدارک را به خوبی رعایت نمایید .
ب : تردد
تردد در شهر : در خصوص تردد در شهر لازم است تا در ابتدا یک نقشه خوب و گویا از شهر تهیه نموده و مواردی چون ، خودداری از رانندگی و یا پیاده روی طولانی و بدون دلیل ، خودداری از تردد در مناطق ممنوعه نظامی یا امنیتی و خیابانها و اماکن بد نام ، خودداری از گذاشتن مدارک ، اسناد و یا اشیاء قیمتی خود در داخل خودرو ، استفاده کردن از مناطق کم خطر شهر جهت خرید ، گردش و یا غذا خوردن ، مراقبت از تلفن ، وسایل همراه و کارت اعتباری در حین تردد در محل ، رعایت گردد
.
تردد در خارج از شهر : ابتدا مسیر حرکت خود را در بیرون از شهر شناسایی کنید . برای این کار میتوانید با تهیه یک نسخه از نقشه مربوط به جاده‌ها ، مسیر احتمالی خود را قبل از حرکت بررسی کنید . در صورت استفاده از وسایط نقلیه عمومی ، قطار به خاطر امنیت و راحتی ، بهترین گزینه مورد انتخاب بوده ولی باید به خاطر داشت که عموماً ایستگاههای راه‌آهن و قطارها ، اهداف راحتی برای تعرضهایی از قبیل : بمب گذاری ، جیب بری و کیف قابی ، دزدی چمدانها و دزدی از کوپه‌ها در هنگام ترک کوپه می‌باشند که در این خصوص اقدامات پیشگیرانه معینی را جهت اجتناب از گرفتار شدن در دام خطرات می‌طلبد
فصل چهارم : تهدیدات امنیتی
تهدیدات در محل مأموریت در محل مأموریت مراقب گفتار و صحبتهای خود درحضور افراد باشید به گونه‌ای که کسی نتواند از موضوعات مربوط به اطلاعات حساس کاری ، موضوعات شخصی ، مسایل یا طرح‌های مدیریتی را استراق سمع نماید . مراقب تمام ارتباطات (مخابراتی و پستی) ، شنود مکالمات تلفنی ، کنترل تلگراف ، نمابر وپست الکترونیکی خود باشید
.
آسیب پذیریهای شخصی هر مأمور دولتی باید رفتار و سلوک شخصی در خارج از کشور را مورد توجه قرار دهد از جمله : عدم بازگو کردن مشکلات مالی ، اختلافات خانوادگی ، داشتن عادت بد و … از خود افشایی اجتناب نمایید . از در گیر شدن در فعالیتهای جاری در بازار سیاه همچون تبدیل غیر قانونی ارز، یا خرید اشیای عتیقه محلی خودداری نمایید ، نامه یا بسته یا موارد مشابه را از افراد ناشناس قبول نکنید ، به طور خودسرانه از اماکن ممنوع در خارج از کشور عکسبرداری یا فیلمبرداری ننمایید
توقیف و بازداشت : اگر به دلایلی بازداشت یا توقیف شدید ، نکات زیر را مد نظر قرار دهید:
*مدارک شناسایی خود مبنی بر اینکه مأمور رسمی دولت جمهوری اسلامی ایران هستید را ارایه دهید .
*مصرانه بخواهید امکان تماس شما با نمایندگی جمهوری اسلامی (نزدیکترین نمایندگی ) فراهم گردد .
*کاملاً آرامش خود را حفظ کنید
.
*به هیچ کس صرفاً با تکیه بر ظواهر او اعتماد نکنید
.
*به هیچ عنوان در قبال آزادی خود انجام کاری را قبول نکنید .