گفتگو با دکتر سعید رحمانیان، رئیس گروه کارآفرینی و ارتباط با صنعت دانشگاه جهرم

یکی از مؤلفه‌های مهم و اصلی کشورهای در حال توسعه و به طور خاص کشور ما، حرکت از اقتصاد مبتنی بر منابع زیرزمینی به سمت اقتصاد دانش بنیان، با مؤلفه کارآفرینی است. معمولاً منشا تحولات بزرگ در توسعه اقتصاد دانش بنیان، توسعه کارآفرینی و وجود افراد خلاق، نوآور و مبتکر در عرصه اقتصادی کشورهاست. مرکز کارآفرینی و ارتباط با صنعت دانشگاه جهرم با هدف توسعه کارآفرینی و تلاش در جهت حرکت به سوی دانشگاهی کارآفرین کار خود را آغاز و در این راستا به موفقیت هایی نیز دست یافته است.
با توجه به نقش و اهمیت کارآفرینی و حرکت به سمت دانشگاه کارآفرین، ما بر آن شدیم تا با دکتر سعید رحمانیان عضو هیات علمی گروه مهندسی مکانیک و رئیس گروه کارآفرینی و ارتباط با صنعت دانشگاه جهرم به گفتگو بپردازیم، که در ادامه توجه شما را به مشروح این گفتگو جلب می کنم.

 1. لطفا یک معرفی مختصر از واحد کارآفرینی و ارتباط با صنعت داشته باشید؟
 بسم الله الرحمن الرحیم با سلام و تشکر از شما در ابتدا ایام سوگواری محرم را خدمت همه دانشگاهیان تسلیت عرض می کنم. مرکز کارآفرینی و ارتباط با صنعت همانگونه که از اسم آن مشخص است در دو زمینه فعالیت می‌کند. موضوع اول در ارتباط با صنعت می باشد که بیشتر در زمینه فعالیت های استادان است و موضوع دوم مبحث کارآفرینی در مورد برنامه های دانشجویان می باشد. این مرکز یکی از واحدهای ستادی دانشگاه می باشد که در تعامل با سایر بخش های دانشگاه فعالیت های خود را انجام می دهد. 

2. در زمینه ارتباط دانشگاه و صنعت چه فعالیت هایی صورت پذیرفته است؟
در مورد ارتباط دانشگاه و صنعت وزارت علوم در چند سال اخیر اهداف مختلفی را دنبال می کند که هم افزایی کامل مراکز علمی با دستگاه های اجرایی برای شناسایی، رفع نیازها و چالش های جامعه و مشارکت حداکثری اعضای هیات علمی در رفع نیازهای جامعه از جمله آن اهداف کلان می باشد که در این زمینه برنامه ها و استراتژی های مختلفی را به دانشگاه ها پیشنهاد داده است.
در واقع باید گفت که نقش اساسی در افزایش تعامل دانشگاه با صنعت برعهده استادان است که بتوانند توانمندی های خود را به صنعت معرفی نمایند و از طرف دیگر صنعت نیز بتواند نیازهای خود را به دانشگاه ها اعلام نمایند و این تعامل دوطرفه شکل گیرد. یکی از کارهای اساسی در این زمینه تدوین نقشه پژوهشی گروه های آموزشی فعال در دانشگاه می باشد که بر اساس این نقشه پژوهشی توانمندی های هر گروه آموزشی و اولویت های آنها برای انجام تحقیقات به صورت شفاف بیان می شود. این توانمندی ها می ‌تواند به صنعت در راستای رفع مشکلات آنها کمک نماید.
یکی از برنامه های بسیار مفید وزارت علوم ایجاد دوره های فرصت مطالعاتی برای استادان می باشد. بر اساس این طرح همه اساتید می توانند دوره چند ماهه تحقیقاتی را در صنعت بگذرانند. این طرح بر اساس شناسایی و اعلام نیاز یک شرکت یا سازمان خاص و در تعامل اساتید و صنعت آغاز می‌شود و استاد می تواند طی حضور چند ماهه در صنعت به شناسایی علل مشکلات و رفع آن ها بر اساس یک طرح تحقیقاتی تدوین شده اقدام نماید. با توجه به وجود برخی مشکلات مالی در صنعت این طرح می‌تواند به راحتی به رفع مشکلات فنی در شرکت ها با کمترین هزینه کمک کند. همچنین اجرای این طرح می ‌تواند بستری برای همکاری های جدید و بیشتر بین دانشگاه و شرکت ها، سازمان ها را فراهم آورد که تا کنون دو نفر از همکاران در قالب طرح فرصت مطالعاتی در صنعت حضور یافته اند.
 از دیگر زیرساخت های دانشگاه وجود مراکز پژوهشی است که در دانشگاه جهرم مرکز آپا در زمینه فناوری اطلاعات ایجاد شده است و تاکنون توانسته دستاوردهای تحقیقاتی خوبی را به ارمغان آورد. همچنین تعدادی از استادان فعال دانشگاه اقدام به تاسیس شرکت‌های فناور در مرکز رشد جهرم نموده اند که این شرکت ها می توانند به عنوان حلقه واسط بین دانشگاه و جامعه در زمینه تجاری سازی فناوری و یا ارائه مشاوره های فنی اقدام نمایند. علاوه بر این موارد تا کنون ۶ مورد پروژه صنعتی، توسط دکتر حامد دهدشتی و دکتر محسن زارع عقد قرارداد شده است که امیدواریم این تعداد در سال جاری افزایش بیشتری داشته باشد.

3. لطفا عناوین پروژه ها را هم نام ببرید؟
پروژه های همچون کنترل هوشمند کیفیت توان در شبکه های فشار متوسط توزیع، اطلس پیش بینی بار در شبکه توزیع استان فارس، تهیه نرم افزار جایابی بهینه سوئیچ در شبکه های توزیع و جایابی بهینه کلید و خطایاب در شبکه توزیع فارس از جمله این پروژه ها هستند.

4. در زمینه کارآفرینی چه برنامه هایی در دانشگاه اجرا شده است؟ 
یکی از اولویت های اصلی دانشگاه طی سالیان اخیر موضوع کارآفرینی بوده است. در زمینه کارآفرینی این مرکز نقش برنامه ریزی و پشتیبانی از فعالیت ها را بر عهده داشته و از سالیان قبل در تعامل با مدیریت فرهنگی دانشگاه و تشکل های دانشجویی برنامه های گوناگونی اجرا شده است. از جمله مواردی که در دانشگاه محقق شده ارائه درس کارآفرینی به عنوان یکی از دروس اختیاری به دانشجویان می باشد که با توجه به استقبال خوب از این درس به صورت متوالی در ترم های گذشته ارائه شده و در کنار ارائه درس کارآفرینی، این مرکز با برگزاری سمینارها و کارگاه های متعدد آموزشی برای دانشجویان، آنها را با فضای کسب و کار بیشتر آشنا می کند و در واقع هر چقدر که دانشجویان در این زمینه ها فعالیت داشته باشند، این ظرفیت در دانشگاه وجود دارد که از ان طرح ها حمایت، و برنامه ریزی های خود را مسیر ارائه نماید.
حمایت از انجمن های علمی برای انجام فعالیت ها و برنامه های کارآفرینی از جمله دیگر زمینه هایی است که می ‌تواند به دانشجویان کمک شایانی داشته باشد. از جمله زیرساخت های دیگر، ایجاد مرکز رشد دانشگاهی در دانشگاه جهرم است که بستری را فراهم نموده است تا دانشجویان بتوانند ایده های خود را به کسب و کاری تجاری تبدیل کنند. این مرکز اولین مرکز رشد دانشگاهی در استان فارس است که در تعامل با مرکز رشد شهرستان جهرم فعالیت می کند. برای ورود به مرکز رشد لازم است که ابتدا تیم های دانشجویی ایده های خود را در فرمت مشخص شده ارائه نمایند تا پس از ارزیابی و داوری در صورت مناسب بودن وارد مرحله پیش رشد گردند. پس از گذراندن یک دوره شش ماهه در مرحله پیش رشد، مجدداً تیم ها مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و در صورت داشتن صلاحیت وارد یک دوره سه ساله رشد می شوند که می توانند از حمایت های مالی و مشاوره‌های فنی و تجاری بسیار خوبی در مرکز رشد استفاده نمایند.

5. در دوران شیوع کرونا چه فعالیت هایی صورت پذیرفته است؟
در دوران شیوع ویروس کرونا دانشجویان با دو چالش در زمینه درس های عملی کارگاه و دوره کارآموزی مواجه شدند. با هماهنگی های صورت گرفته دروس عملی کارگاه جوشکاری و تراشکاری به صورت مجازی و از طریق ضبط ویدئوهای آموزشی برگزار شد. ویدیو های آموزشی توسط استاد درس و در کارگاه آموزشی طرف قرارداد دانشگاه ضبط شد و مورد استفاده دانشجویان قرار گرفت. چالش بعدی در مورد گذراندن دوره‌های کارآموزی به وجود آمد که مستلزم حضور دانشجویان در صنعت و جامعه بود. با توجه به خطرات احتمالی برای دانشجویان، دانشگاه تصمیم گرفت که این دوره به صورت مجازی برگزار گردد. لذا با هماهنگی با بنیاد نخبگان استان فارس دوره جامع آموزشی خلاقیت و نوآوری به صورت مجازی در سطح دانشگاه جهرم اجرا گردید. این دوره آموزشی با ۱۶ سرفصل مباحثی از قبیل ایده پردازی، روش های حل مسئله، نوشتن طرح تجاری و آشنایی با شرکت های دانش‌بنیان را شامل می‌شد که دانشجویان با حضور در این دوره می توانستند با الزامات هر مرحله از کارآفرینی و راه اندازی یک کسب و کار جدید آشنا شود این دوره نیز با استقبال بیش از ۱۰۰ نفر از دانشجویان برگزار گردید.

6. یکی از برنامه هایی که اکنون در حال برگزاری است، برنامه ایده شو هست. درباره این برنامه بیشتر توضیح دهید؟
برنامه ایده شو با هدف ایجاد بستری برای بروز استعدادهای کارآفرینی دانشجویان طراحی شده است و با همکاری مدیریت فرهنگی و تشکل های دانشجویی در حال اجرا می باشد. در فراخوان ابتدایی دانشجویان می تواند در قالب تیم هایی چند نفره ایده های نوآورانه خود را در قالب فرمتی مشخص ثبت نموده و وارد مرحله رقابت نمایند. طرح های برگزیده مرحله اول برای ارائه و داوری به مرحله دوم راه می یابند. یکی از امتیازهای مهم در رقابت داشتن استاد مشاور در طرح هاست تا از این طریق طرح هایی دقیق و قوی در رقابت حضور یابند. در نهایت طرح های برگزیده از جوایز مالی، حمایت های ارائه تسهیلات قرض الحسنه و حمایت های ورود به مرکز رشد فناوری برخوردار خواهند شد.